فاصله کانونی (Focal Length) چیست؟

فاصله کانونی یک لنز، فاصله بین لنز دوربین عکاسی و سنسور تصویر (حسگر دیجیتال) است که بر حسب میلی متر بیان می شود و بر زاویه دید تصویر تأثیر می گذارد. اندازه فاصله کانونی در زمان انتخاب لنز بسیار مهم است زیرا به طور قابل توجهی بر بزرگنمایی و کیفیت تصویر تأثیر می گذارد. برای مثال، فاصله کانونی کوتاه‌تر، زاویه دید وسیع‌تری ایجاد می‌کند، در حالی که فاصله کانونی طولانی‌تر، زاویه دید محدودتری ایجاد می‌کند.
علاوه بر بزرگنمایی، فاصله کانونی بر میدان دید و عمق میدان نیز تأثیر می گذارد. همه لنزها با توجه به فاصله کانونی آنها نامگذاری می شوند و به روند خرید شما کمک می کنند.

فاصله کانونی لنز و دوربین

لنزهای دوربین و قابلیت زوم، هرکدام عناصر متمایز اما به هم پیوسته هستند. فاصله کانونی یک لنز نشان دهنده فاصله بین لنز و نقطه متمرکز تصویر است. در مقابل، فاصله کانونی دوربین عکاسی به فاصله بین سنسور و مرکز لنز اشاره دارد. فاصله کانونی لنز به طور قابل توجهی بر محدوده صحنه ای که عکاس می تواند ثبت کند تأثیر می گذارد.

طبقه بندی فاصله کانونی

لنزها به عنوان "چشم" دوربین نقش حیاتی دارند و در فواصل کانونی مختلف در دسترس هستند. هر فاصله کانونی جلوه های متفاوتی روی تصاویر ارائه می دهد. لنزها را می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد، از جمله لنزهای زوم، لنزهای پرایم، لنزهای زاویه باز، لنزهای ماکرو، لنزهای تله فوتو و لنزهای استاندارد.

لنز واید

لنزهای واید دارای فاصله کانونی معادل عریض تری نسبت به لنزهای استاندارد هستند، معمولاً 14 تا 35 میلی متر. عکاسان منظره و شهر اغلب از لنزهای واید استفاده می کنند. توجه به این نکته ضروری است که هرچه فاصله کانونی کمتری انتخاب کنید، زاویه عکاسی بازتر خواهد بود. اگر به دنبال جلب توجه بینندگان در عکس‌های خود هستید، بهترین محدوده کانونی برای شماست و هیجان‌انگیزترین بخش این است که می‌توانید هم از اجسام دور و هم از نزدیک عکس بگیرید. با گستره کانونی وسیع می توانید از منظره بیشتری عکس بگیرید و خاطره ای زنده ایجاد کنید.

لنز استاندارد

لنزهای استاندارد از فاصله کانونی بین 35 تا 70 میلی متر استفاده می کنند. با این حال، 50 میلی متر به طور کلی فاصله کانونی در نظر گرفته می شود که نزدیک ترین فاصله به میدان دید انسان است. لنز استاندارد شباهت زیادی به دید طبیعی انسان دارد و واقعی ترین نگاه را ارائه می دهد. لنز استاندارد دارای محدوده کانونی است که می تواند سوژه را از پس زمینه جدا کند. لنزهای استاندارد بسیار انعطاف پذیر هستند و می توانند تقریباً هر نوع عکسی را ثبت کنند.

تله فوتو و سوپرتله فوتو

لنز تله‌فوتو نوعی لنز عکاسی است که با فاصله کانونی طولانی‌تر مشخص می‌شود که معمولاً از حدود 100 میلی‌متر تا 600 میلی‌متر و بیشتر است. این لنزها برای ژانرهای مختلف عکاسی مانند حیات وحش، عکاسی نجومی، رصد ستارگان و عکاسی ورزشی مناسب هستند. لنزهای تله فوتو در گرفتن جزئیات واضح از دور عالی هستند و عمق میدان کم را ارائه می دهند و توجه را به عناصر اساسی سوژه جلب می کنند.
از سوی دیگر، یک لنز سوپر تله از محدوده لنزهای تله فوتو استاندارد فراتر می رود، با فاصله کانونی معمولاً از 400 میلی متر شروع می شود. لنزهای سوپر تله فوتو در بین عکاسان ورزشی و طبیعت که نیاز به گرفتن عکس از فواصل قابل توجه دارند کاربرد دارد. این لنزها بزرگ و سنگین هستند و اغلب برای ثبات بیشتر نیاز به استفاده از سه پایه دارند. لنزهای تله فوتو به شما امکان می دهد حتی در شرایط کم نور نیز تصاویر خیره کننده بگیرید. 

لنز ماکرو

یک لنز ماکرو به طور خاص برای عکاسی نزدیک از سوژه های کوچک طراحی شده است. لنز ماکرو به عکاس این امکان را می دهد تا به درجه بسیار بالاتری از وضوح و جزئیات برای سوژه های کوچک دست یابد. لنز ماکرو به شما این امکان را می دهد که فاصله کافی و ایمن را از سوژه های خود حفظ کنید، به خصوص هنگام عکاسی از حشرات وحشی یا گیاهان سمی.

لنز زوم در مقابل لنز پرایم

برای تصمیم‌گیری بین لنز زوم و لنز پرایم، لازم است بدانید که می‌خواهید وارد کدام ژانر عکاسی شوید، ماهیت کاری که قصد انجام آن را دارید و نتیجه‌ای که می‌خواهید به دست آورید. یک لنز زوم به شما امکان می دهد بزرگنمایی نوری را تغییر دهید. می‌توانید به سرعت روی انواع مختلف لنزهای کانونی بزرگ‌نمایی کنید، بدون اینکه لنز را لمس کنید یا حرکت دهید.
لنزهای پرایم به دلیل داشتن دیافراگم بزرگ در ارائه تصاویر واضح و با کیفیت عالی هستند. برخلاف لنزهای زوم، لنزهای پرایم نمی توانند فاصله کانونی یا بزرگنمایی خود را تنظیم کنند. آنها یک فاصله کانونی ثابت دارند که ثابت و بدون تغییر باقی می ماند. این لنزها به ویژه برای عکاسی پرتره خوب هستند، اما ممکن است برای عکاسی تله‌فوتو یا رویدادی مناسب نباشند.
لنزهای پرایم با وجود ارزان‌تر بودن، چندین مزیت نسبت به لنزهای زوم دارند. آنها سبک وزن هستند، دیافراگم بزرگتری دارند و تصاویر واضح تری نسبت به لنزهای زوم تولید می کنند. از سوی دیگر، لنزهای زوم دیافراگم کوچکتری دارند و نسبتا بزرگتر از لنزهای پرایم هستند. در حالی که لنزهای زوم اغلب توسط بسیاری از عکاسان توصیه و انتخاب می شوند، مهم است که ژانر عکاسی خود و تمایل به کشف پتانسیل خلاقانه خود را هنگام انتخاب لنزهای مورد نظر خود در نظر بگیرید.

نحوه اندازه گیری فاصله کانونی

اندازه گیری فاصله کانونی بر حسب میلی متر نشان داده می شود. توانایی لنز برای بزرگنمایی تصویر را اندازه گیری می کند.
این اندازه‌گیری از نقطه‌ای گرفته می‌شود که پرتوهای نوری همگرا، نمایش واضحی از سوژه را به حسگر دیجیتال واقع در صفحه کانونی می‌دهند. در نتیجه، مقدار فاصله کانونی هم زاویه دید و هم درجه بزرگنمایی را تعیین می کند.

نمونه هایی از فواصل کانونی مختلف

فواصل کانونی متفاوتی برای ژانرهای مختلف عکاسی وجود دارد. نمونه هایی از فواصل کانونی مختلف عبارتند از: زاویه باز (14 میلی متر - 35 میلی متر)، استاندارد (35 میلی متر - 70 میلی متر)، چشم ماهی (4 میلی متر - 14 میلی متر)، ماکرو (35 میلی متر - 200 میلی متر)، تله فوتو و سوپر تله (100 میلی متر - 600 میلی متر)

همانطور که گفته شد، فاصله کانونی یک شاخص مهم است زیرا زاویه دید را در کادر تعیین می کند. همانطور که عکس‌های زیر نشان می‌دهند، هرچه فاصله کانونی کمتر باشد، دوربین می‌تواند زاویه وسیع‌تری بگیرد و هر چه فاصله کانونی بیشتر باشد، اجسام دور بزرگ‌تر ظاهر می‌شوند.  

به طور کلی، لنزهایی با فاصله کانونی تقریباً 35 میلی متر، لنزهای معمولی نامیده می شوند زیرا میدان دید آنها نزدیک به دید انسان است. لنزهایی که فواصل کانونی کمتری دارند، لنزهای زاویه باز و لنزهایی که فاصله کانونی بیشتری دارند، لنزهای تله فوتو نامیده می شوند. با این حال، هیچ استاندارد دقیقی برای این شرایط وجود ندارد. بسته به موضوع یا نوع عکسبرداری از لنزهای متفاوتی استفاده کنید.